
İbrahim Halil Diken, Gaziantep Otizm
ETEÇOM2, ilişki-temelli yaklaşıma (Relationship-Based Approach) dayalı bir programdır. Floortime, DIR, Denver Modeli ve ETEÇOM2 (Responsive Teaching; http://www.responsiveteaching.org/) gibi ilişki temelli uygulamalar birincil bakıcının (ebeveyn ya da uzman/eğitimci) cocuğu ile etkileşiminin niteliğini geliştirmeye ve dolayısı ile cocuğun gelişimini (bilişsel, sosyal-duygusal ve iletişim) desteklemeyi hedefler.
Cocuk gelişimine ve ebeveyn-cocuk gelişimi, ebeveynin yanıtvericiliği üzerine yıllardır yapılan calışmalar temelinde ETEÇOM, ABD’’de Prof. Gerald Mahoney ve Prof. James MacDonald tarafından 2006 yılında program/müfredat haline getirilmiştir. Programın 2.versiyonu ise 2019 yılında Prof. Dr. Gerald Mahoney ve Dr. Frida Perales tarafından güncellenmiştir. Programın Türkiye’deki telif hakları ve eğitim verme yetkisi Prof. Dr. Gerald Mahoney tarafından Prof. Dr. İbrahim H. Diken’e verilmiştir.
ETEÇOM’un etkiliği farklı yetersizliği olan ya da gelişimi risk altında olan 0-6/8 yaş arasındaki cocuklar ve ebeveynleri ile ABD; Kore ve Türkiye’de sınanmış ve sınanmaya devam etmektedir. Bu calışmalar temelinde günümüze kadar yapılan ETEÇOM calışmaları Down Sendromu, Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), Serebral Palsi, Zihinsel Yetersizlik, Gecikmiş Dil ve Konuşma, Nedeni belli olmayan Gelişimsel Gerilik, Prematüre/Düşük Doğum Ağırlığı gibi farkı durumları olan cocuklar ve ebeveynleri üzerinde etkili olduğunu ortaya koymuştur.
ETEÇOM2, oldukca sistematik, takibi ve uygulaması kolay bir programdır. Programın uygulamacı sertifikasını alan uzman/eğitimci ister kendisi cocuk ile uygulayabilir ister ise cocuğun birincil bakıcısı ile uygulayabilir. Programın ev ya da kurumda uygulama seceneği olmasından dolayı ETEÇOM2, ev ya da kurum merkezli çevrimiçi destekle de sunulabilecek bir erken müdahale programıdır.
Herhangi bir yapılandırılmış ortam veya materyal oluşturmadan çocuğun yaşamını sürdüğü her ortamda yapılan öğretim modelleridir. Bu modelde oyun ve etkileşim ön planda tutulur.
NöroPLAY, 12-42 aylık çocuklar için geliştirilmiş otizm erken müdahale programıdır. Ebeveyn-çocuk etkileşimini baz alan yoğunlaştırılmış oyun terapisi sürecidir.
Montessori; çocukların kendi yönettikleri etkinlikleri, yaşayarak öğrenmeyi ve işbirliğine dayalı oyunu temel alan bir eğitim sistemidir.
Çocuk Psikiyatristi Dr. Stanley Greenspan tarafından önerilen ve kısaca ‘yerde oyun’ (FLOORTIME) olarak adlandırılan bu yöntem anne babalar ve çocukları arasındaki ilişkiyi güven ve keyif içeren etkinliklerle güçlendirmeyi hedefler.